77 ترفند جامع برای عکاسی بهتر و حرفه‌ای‌تر؛ قسمت دوم: منظره
عکاس بودن به دوربین حرفه‌ای و لنز گران نیست؛ این را هر عکاسی می‌داند. چه بخواهید عکاسی پرتره خود را تقویت کنید، چه عکاسی از مناظر و چه تصاویر ماکرو علاوه بر لوازم مختلف به دانش عکاسی و ترفندهای ریز و درشتی نیاز دارید که سعی داریم در 7 قسمت در قالب 77 نکته برایتان بنویسیم.
1- از فیلترهای کاهنده نور ND و ND Grad استفاده کنید
عکاسان مناظر معمولاً فیلترهای فراوانی را همواره با خود به همراه دارند تا بتوانند بدون استفاده از نرم‌افزارهای ویرایش تصاویر در هر شرایطی عکس‌های مطلوبی بگیرند. یکی از این فیلترهای مهم فیلترهای کاهنده نور یا Neutral Density هستند. این فیلترها معمولاً زمانی کاربرد دارند که لازم باشد سرعت شاتر را بیشتر از آنچه دیافراگم اجازه می‌دهد کاهش داد یا دیافراگم را بیشتر از آنچه سرعت شاتر اجازه می‌دهد باز کرد. فیلترهای کاهنده نور خاکستری رنگ هستند و به‌جز کاهش نور ورودی هیچ تأثیری بر تُن رنگ‌ها نخواهند گذاشت. فیلترهای ND عادی معمولاً به صورت یک‌دست و یک‌رنگ بوده اما فیلترهای Grad یا Graduated از کمرنگ به پررنگ ساخته شده‌اند.
همچنین فیلترهای پولاریزه بازتاب نور از سطح آب و برگ درختان را حذف می‌کنند و کنتراست میان آسمان و ابرها را افزایش می‌دهد.
اعمال هر دوی این تأثیرات در فتوشاپ کار دشواری بوده و همچنین استفاده از فیلترها جذابیت و هیجان بیشتری هم دارد.
2- کادر را موازی با سطح افق تنظیم کنید
بیشتر اوقات بهتر است سطح افق موازی با کادر شما باشد مخصوصاً اگر در حال عکاسی از دریا هستید؛ در غیر این‌صورت این‌طور به نظر می‌رسد که آب کج شده یا در حال بیرون ریختن از قاب است! حالت Live View صفحه‌نمایش در بیشتر دوربین‌های عکاسی حالتی شطرنجی دارد که می‌توانید آن را فعال کنید. همچنین برخی دوربین‌های یک سطح تراز الکترونیکی نیز دارند که می‌توانید بر روی تصویر مشاهده کنید.
اگر دوربین شما فاقد این دو قابلیت است می‌توانید با استفاده از نقطه‌های فوکوس خودکاری که روی صفحه پدیدار می‌شوند تاحد زیادی از تراز بودن و افقی بودن کادر اطمینان حاصل کنید. همچنین سه‌پایه‌ها هم معمولاً ترازهای مختلف بنایی شکل را برای این کار پیش‌بینی کرده‌اند.
3- از تکنیک فوکوس ابرکانونی (Hyperfocal) استفاده کنید
عمق میدان در هنگام عکاسی از مناظر یک عامل مهم محسوب می‌شود. معمولاً تمایل داریم تمامی بخش‌ها و فواصل کاملاً شارپ و واضح باشند؛ از درختان نزدیک گرفته تا افق دوردست. برای افزایش عمق میدان بهتر است از دیافراگم کوچک‌تر استفاده کرده و سپس به صورت دستی بر روی نقطه ابرکانونی فوکوس کنید. به این ترتیب عمق میدان تقریباً از نصف فاصله ابرکانونی تا بی‌نهایت گسترش یافته و تمام تصویر واضح و بدون تارشدگی خواهد افتاد.
فاصله ابرکانونی به دیافراگم و فاصله کانونی بستگی دارد که توصیه ما استفاده از اپلیکیشن‌های کمکی در این زمینه مانند DOF and Hyperfocal Calculator برای اندروید و Easy DOF Calculator برای آیفون و آی‌پد است.
4- استفاده از لنزهای تله‌فوتو در کنار لنز واید
در عکاسی از مناظر استفاده از لنزها واید بدیهی است اما یک لنز تله‌فوتو نیز می‌تواند تجهیزات شما را برای عکاسی از مناظر کامل کند. یک لنز تله‌فوتو شما را قادر می‌سازد تا المان‌های یک منظره را فشرده‌تر کرده و حتی نتیجه بهتری از یک لنز اولتراواید برایتان به همراه داشته باشد. با استفاده از این لنزهای بلند اگر زوم کنید کوه‌ها و درخت‌های جنگل‌ها به نظر فشرده‌تر می‌آیند.
لنزهای تله‌فوتو همچنین به دلیل ایجاد زاویه دید کمتر نسبت به لنزهای واید گاهی برای عکاسی از مناظر خاص مناسب‌تر هستند.
5- عکاسی با دامنه دینامیکی بالا (HDR)
عکاسی با دامنه دینامیکی بالا یا High Dynamic Range یکی از مهم‌ترین روش‌های عکاسی از مناظر به حساب می‌آید. گاهی دوست دارد وقتی آفتاب از پشت کوه‌ها یا درختان می‌تابد سوژه‌ها سیاه شوند و یک عکس هنری خلق شود اما بیشتر اوقات دوست ندارید جزئیات را از دست بدهید. اگر نورسنجی بر روی سوژه‌های دیگر انجام شود احتمالاً جزئیات آسمان و خورشید را از دست خواهید داد و اگر نورسنجی روی آسمان انجام شده باشد دیگر چیزی از سایر سوژه‌ها باقی نخواهد ماند. این‌جاست که HDR با دامنه دینامیکی بالاتر به کمک شما خواهد آمد و از سایه‌ها تا های‌لایت‌ها به خوبی در تصویر مشخص خواهند شد.
معمولاً دوربین‌های حرفه‌ای‌تر DSLR مانند Cannon EOS 5D Mark III یا Nikon D800 قابلیت HDR را به صورت پیش‌فرض دارند اما در غیر این‌صورت باید به صورت دستی عمل کنید. عکاسی HDR در واقع گرفتن چند عکس با Exposureهای متفاوت (Exposure بالا جزئیات آسمان و Exposure پایین جزئیات سایر سوژه‌ها را از بین می‌برد) و ترکیب
آن‌ها برای ایجاد یک تصویر قابل قبول است. به این ترتیب برای خلق دستی یک تصویر HDR باید چند عکس با Exposureهای متفاوت بگیرید.
احتمالاً می‌پرسید آیا راه دیگری برای این کار وجود ندارد؟ چرا که تغییر Exposure و ثابت نگه‌داشتن فریم معمولاً دشوار و یا خسته‌کننده است. خوشبختانه قابلیتی به نام AutoExposure Bracketing یا AEB بر روی بسیاری از دوربین‌های حرفه‌ای وجود دارد که کار را ساده‌تر خواهد کرد. معمولاً دیافراگم را بر روی مقدار ثابتی مثل f/16 تنظیم کرده و تغییرات را بر روی سرعت شاتر انجام می‌دهند. سپس می‌توانید به دلخواه خود در حالت AEB تصاویر را با Exposureهای مختلف در حالات Full Stop، Half Stop و یا برای دقیق‌ترین نتیجه Third Stop بگیرید و سپس آن‌ها را در کامپیوتر در نرم‌افزارهای خاصی مانند HDRsoft Photomatix ترکیب کنید.
6- عکاسی Long Exposure یا نوردهی طولانی‌مدت
اگر سرعت شاتر شما پایین باشد و یک سوژه متحرک هم در کادر داشته باشید اصطلاحاً Motion Blur یعنی تاری در اثر حرکت سوژه ایجاد می‌شود. با وجود این‌که این پدیده مطلوب نیست اما گاهی اوقات مثلاً در عکاسی از حرکت آب دریا و آبشارها یا حرکت درختان در باد Motion Blur بسیار جالب و هنری خواهد بود. برای خلق تصاویری مانند تصاویر زیر از تکنیک نوردهی طولانی مدت یا Long Exposure استفاده می‌کنند.
این تکنیک شامل سرعت پایین شاتر، مقادیر دیافراگم پایین، ISO پایین و البته نور کم می‌شود. اگر قصد دارید عکاسی با نوردهی طولانی‌مدت را در نور زیاد انجام دهید می‌توانید از لنزهای ND استفاده کنید که در ترفند اول به آن اشاره کردیم. این لنزها در انواع مختلف هرکدام میزان متفاوتی از نور را عبور می‌دهند که هر چه میزان نور کمتر باشد می‌توانید سرعت‌های پایین‌تر شاتر و درنتیجه عکس‌های بهتری با نوردهی طولانی‌مدت ایجاد کنید.
برای این نوع عکاسی استفاده از سه‌پایه الزامی بوده و از جمله تصاویر زیبای آن هم می‌توان به ماندن رد چراغ‌های اتومبیل، چرخش ستارگان یا چرخ‌وفلک و حالت ابریشمی و مه‌آلود شدن آب اشاره کرد.
7- عکاسی Tilt-Shift از مناظر
عکاسی Tilt Shift شما را قادر می‌کند تا وضوح و شارپ بودن دیافراگم بالا را با عمق میدانی که معمولاً با دیافراگم پایین حاصل می‌شود ترکیب کنید. این تصاویر معمولاً با لنزهای خاص tilt-shift حاصل می‌شوند که می توان در آن صفحه فوکوس را تغییر داده (tilt) و با shift کردن همگرا شدن خطوط عمودی را هم تصحیح کنید.
با تغییر صفحه فوکوس قادر خواهید بود تا افکتی مینیاتوری بر روی تصاویر مناظر خود ایجاد کنید تا به‌طور مثال شهرها شبیه به ماکت‌های کوچک به نظر برسند. البته لنزهای tilt shift معمولاً گران هستند و اگر توان خرید آن‌ها را ندارید می‌توانید از فتوشاپ کمک بگیرید. ایجاد چنین افکتی در فتوشاپ به سادگی duplicate کردن لایه، Blur کردن آن و سپس ساخت ماسک لایه است. توضیحات بیشتر را می‌توانید از اینجا بخوانید.
8- عکاسی سیاه و سفید از مناظر
اگر می‌خواهید یک عکس سیاه و سفید عالی داشته باشید بهتر است رنگی عکس بگیرید! مطمئن شوید ذخیره تصاویر با فرمت خام RAW بر روی دوربین شما فعال است و سپس می‌توانید با نرم‌افزارهای مناسبی مانند فتوشاپ و یا Lightroom یک عکس سیاه و سفید عالی تولید کنید.
مزیت این روش نسبت به گرفتن یک عکس JPEG سیاه و سفید این است که به این ترتیب کنترل کاملی بر روی تبدیل رنگ‌ها خواهید داشت و می‌توانید با تکنیک‌های Dodge یا Burn در فتوشاپ برخی نقاط را تاریک‌تر یا روشن‌تر کنید و یا قسمتی از تصویر را رنگی باقی بگذارید تا عکسی هنری ایجاد شود.
9- عکاسی پانوراما از مناظر
مناظر زیبا معمولاً آن‌قدر گسترده هستند که نمی‌توان آن‌ها را در یک کادر جای داد. به جای استفاده از لنزهای اولتراواید و از بین بردن تناسب خطوط گرفتن عکس‌ها پانوراما گزینه مناسب‌تری خواهد بود.
برای گرفتن این نوع تصاویر حتماً به سه‌پایه احتیاج دارید. سپس با ثابت نگه‌داشتن دوربین و حرکت دادن آن به صورت افقی چندین عکس بگیرید که بخشی از آن‌ها با کادر عکس قبلی تداخل یا overlap داشته باشد. با وجود این‌که سه‌پایه‌هایی مخصوص برای گرفتن عکس‌های پانوراما وجود دارد اما اگر از نرم‌افزارهایی مانند Photomerge فتوشاپ استفاده کنید که به صورت خودکار عکس‌ها را به هم می‌چسباند نیازی به ابزار اضافه برای سه‌پایه نخواهید داشت.
نکته مهم در گرفتن این عکس‌های این است که باید با استفاده از فوکوس، Exposure و تعادل سفیدی یا White Balance دستی هر عکس را طوری بگیرید که وقتی عکس‌ها در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند نور و کنتراست و سایر عوامل با یکدیگر تناسب داشته باشد.
10 – عکاسی فروسرخ (Infrared) از مناظر
عکاسی اینفرارد یا فروسرخ معمولاً به سه روش تولید می‌شود:
– روش اول استفاده از افکت‌ها و انجام تغییرات در فتوشاپ است که نتایج چندان مطلوبی ندارد.
– روش دوم استفاده از فیلترهای مخصوص اینفرارد است که از آن‌جایی که شما را وادار به استفاده از سرعت پایین شاتر می‌کند می‌تواند در نقاط پرنور و گرم منظره مشکل‌ساز شود.
– روش سوم تبدیل دوربین DSLR به یک دوربین اینفرارد است. این روش با وجود این‌که بهترین نتیجه را دارد یک عیب بزرگ هم دارد: دیگر نخواهید توانست با دوربین خود عکس‌های عادی بگیرید! بسیاری عکاسان وقتی دوربین DSLR جدیدی خریداری می‌کنند دوربین قبلی خود را به دوربین اینفرارد تبدیل می‌کنند. نتیجه تصاویر فوق‌العاده خاصی می‌شود که بدون اعمال هیچ‌گونه افکتی ایجاد شده‌اند.
11- عکاسی مینیمال از مناظر
عکس‌های مینیمال که اخیراً محبوبیت زیادی کسب کرده معمولاً به صورت سیاه و سفید، با کادر مربعی و به کمک فیلترهای ND خلق می‌شوند. در عکس‌های مینیمال مناظر بیشتر این نکته اهمیت دارد که چه چیزهایی در کادر نیستند، نه این‌که چه چیزهایی هستند!
لنزهای تله‌فوتو همان‌طور که در نکته 4 گفته شد می‌توانند نقاط خاص و جالبی از یک منظره را بزرگنمایی کرده و برای کادر آماده کنند. در عکاسی مینیمال به دنبال صخره‌های تنها، یک تکه ابر خاص یا یک درخت جدا از سایرین باشید. مه، برف یا آسمان کاملاً صاف هم می‌تواند یک سطح پس‌زمینه مناسب برای سوژه شما باشد.
