عکاس بودن به دوربین حرفه‌ای و لنز گران نیست؛ این را هر عکاسی می‌داند. چه بخواهید عکاسی پرتره خود را تقویت کنید، چه عکاسی از مناظر و چه تصاویر ماکرو علاوه بر لوازم مختلف به دانش عکاسی و ترفندهای ریز و درشتی نیاز دارید که سعی داریم در 7 قسمت در قالب 77 نکته برایتان بنویسیم. پس با دیجی کم 2000 همراه باشید.
بخش سوم به عکاسی از سوژه‌های خیلی نزدیک یا اصطلاحاً عکاسی ماکرو اختصاص دارد.
1- از فوکوس دستی استفاده کنید
از آن‌جایی که عمق میدان در عکاسی ماکرو به صورت میلی‌متری اندازه‌گیری می‌شود پس لازم است فوکوس خودکار را غیرفعال کرده و به صورت دستی بر روی سوژه فوکوس کنید. قابلیت Live View در دوربین‌های DSLR جدید فوکوس کردن دستی را ساده کرده است. با بزرگنمایی روی بخشی از سوژه که قصد فوکوس کردن روی آن را دارید و چرخاندن حلقه فوکوس می‌توانید بر روی نقطه دلخواهتان به صورت دقیق فوکوس کنید.
در هنگام فوکوس دستی خیلی دقیق و آرام عمل کنید چرا که کوچک‌ترین چرخش هم می‌تواند مرز بین تصویر شارپ و کمی واضح باشد. همچنین به یک سه‌پایه نیاز دارید چرا که کوچک‌ترین حرکتی در دوربین می‌تواند فوکوس را به‌طورکلی خراب کند.
2- بهترین مقدار دیافراگم را انتخاب کنید
برای افزایش عمق میدان (محدوده‌ای از جلو و پشت سوژه مورد فوکوس که به‌طور قابل قبولی واضح باشد) به دیافراگم کوچک نیاز دارید. برای این کار ابتدا دوربین را در حالت اولویت با دیافراگم یا Aperture Priority (Av) قرار داده و برای دیافراگم کوچک از مقادیر عددی بالای f- استفاده کنید؛ مثل f/16 یا f/22.
نکته قابل‌توجه این است که باید از بیشترین مقدار f دوربینتان خودداری کنید چرا که این کار باعث انکسار یا شکست نور شده و تصویر نرم‌تر از چیزی خواهد شد که انتظار دارید. اگر نتوانستید با کمترین دیافراگم ممکن هم عمق میدان موردنظرتان را به دست بیاورید باید از تکنیک Focus Stacking استفاده کنید.
برای Focus Stacking باید پس از ثابت نگه‌داشتن دوربین با سه‌پایه چندین عکس متوالی بگیرید که برای هر یک کمی حلقه فوکوس را تغییر داده تا از هر نقطه‌ای تصویری با فوکوس مناسب داشته باشید. حالا عکس‌ها را به فتوشاپ منتقل کرده و از منوی Edit گزینه Auto Blend را برای ترکیب خودکار تصاویر انتخاب کنید. سپس از کادر باز شده Stack Images را انتخاب کرده و مطمئن شوید تیک گزینه‌های Seamless Tones و Colours فعال است.
3- از پیش‌نمایش عمق میدان استفاده کنید
تصویری که از منظره‌یاب نوری یا همان Viewfinder می‌بینید همیشه با بزرگ‌ترین دیافراگم قابل دسترس در لنز شما نمایش داده خواهد شد. با وجود این‌که این تنظیمات باعث می‌شود روشن‌ترین تصویر را مشاهده کنید اما قضاوت درباره عمق میدان در تنظیمات دیافراگم کوچک‌تر را غیرممکن می‌کند. برای این‌که مطمئن شوید کدام قسمت از تصاویر شما شارپ و واضح خواهد بود و کجاها تار می‌شود دکمه Depth of field preview را بر روی دوربین فشار دهید. این دکمه معمولاً در کنار لنز دوربین قرار دارد (منظور ما دکمه جداکردن لنز از دوربین نیست!)
با فشار دادن این دکمه معمولاً تصویر تاریک‌تر می‌شود و باید چند ثانیه صبر کنید تا چشمانتان به تغییر عادت کند. قابلیت پیش‌نمایش عمق میدان همچنین در حالت Live View نیز کار می‌کند. وقتی از بزرگنمایی برای زوم روی سوژه و مشاهده نقاط فوکوس شده در Live View استفاده کنید کاربرد پیش‌نمایش عمق میدان حتی بیشتر از قبل خواهد شد و دیگر احتیاجی به استفاده از منظره‌یاب نخواهد بود.
4- از ترفند دوربین موازی کمک بگیرید
برای این‌که مطمئن شوید از نهایت عمق میدان محدودتان استفاده می‌کنید بهتر است دوربین DSLR خود را طوری قرار دهید که پشت دوربین با سوژه موازی شود. این تکنیک مخصوصاً زمانی کاربرد ویژه دارد که از سوژه‌های مسطحی عکس‌برداری می‌کنید که تمام قاب را با الگوهای خاصی می‌پوشانند؛ مانند برگ یا پر. در این تصاویر اگر بخشی از سوژه تار شود تصویر تأثیر خودش را از دست خواهد داد. با موازی قرار دادن دوربین و سوژه مطمئن خواهید شد که فاصله تمام نقاط سوژه از دوربین تقریباً یکی است و فوکوس بر روی تمامی نقاط انجام خواهد شد.
5- قانون‌شکنی کنید!
برای گرفتن یک عکس ماکروی عالی لازم نیست همیشه از مقادیر دیافراگم پایین استفاده کنید؛ گاهی استفاده از بزرگ‌ترین مقدار لنز نیز می‌تواند همان‌قدر تأثیرگذار باشد. اما همواره در نظر داشته باشید که این تنظیمات دیافراگم عمق‌میدان را حتی کمتر می‌کند و جای اشتباهی در فوکوس کردن وجود نخواهد داشت چرا که با کوچک‌ترین اشتباهی کل عکس تار خواهد شد.
یک تکنیک عکاسی پرطرفدار در گرفتن عکس ماکرو از غذا استفاده از دیافراگم واید و فوکوس انتخابی دقیق است تا سوژه میان دو محدوده تار قرار بگیرد و توجه بیشتری را به خود جلب کند. همچنین گاهی لنز را کاملاً از فوکوس خارج می‌کنند تا افکت‌های جالبی به عنوان Bokeh ایجاد شده که معمولاً در عکاسی از گل‌ها رایج است.
6- تصاویری واضح‌تر و شارپ‌تر
دیافراگم کوچک مقدار نور عبوری از لنز را کم کرده و در نتیجه بایستی از کاهش سرعت شاتر و زمان بیشتر Exposure یا نوردهی استفاده شود. هر حرکت کوچکی حتی لرزش ایجاد شده توسط آینه متحرک داخل دوربین می‌توان خطر تار شدن را افزایش دهد.
برای مقابله با این امر و البته اگر از دوربین‌های جدید Mirrorless یا بدون آینه استفاده نمی‌کنید باید از قابلیت قفل کردن آینه یا Mirror Lock-Up استفاده کنید. این قابلیت معمولاً در دوربین‌های نیکون با نام MUP مشخص شده است. همچنین باید از یک ریموت شاتر نیز استفاده کنید.
و یا این‌که با استفاده از Live View عکاسی کنید که در این حالت آینه به‌صورت خودکار قفل خواهد شد. در این حالت هم استفاده از ریموت شاتر برای جلوگیری از لرزش و یا تایمر دوربین الزامی خواهد بود.
اگر باز هم تصاویر کمی تار شدند بهتر است با افزایش مقادیر ISO امکان افزایش سرعت شاتر را فراهم کنید هرچند که بهترین تصاویر با مقادیر ISO کمتر از 1600 ثبت خواهند شد.
7- خودتان رفلکتور بسازید
اگر قصد دارید از لنزهای ماکروی کوتاه‌تر برای عکاسی استفاده کنید مجبور خواهید بود که به سوژه بسیار نزدیک شوید و این امر نورپردازی را سخت‌تر خواهد کرد. به این ترتیب برای روشن کردن تمامی نقاط سوژه به یک اندازه بهتر است از رفلکتور استفاده کنید.
اگر بودجه کافی برای خرید رفلکتور را ندارید می‌توانید خودتان آن را بسازید. با یک برگ فویل آلومینیومی و کمی خلاقیت و البته استفاده از راهنماهایی مانند این وب‌سایت قادر خواهید بود بسته به نیازتان رفلکتور مناسبی بسازید. سپس رفلکتور را طوری قرار دهید که بخش‌های تاریک عکس را روشن کند و یا از دوستتان بخواهید تا رفلکتور را برایتان نگه دارد.
8- از لنزهای بلند ماکرو استفاده کنید
لنزهای ماکروی با فاصله کانونی بیشتر همان بزرگنمایی 1:1 لنزهای با فاصله کانونی کوتاه‌تر را فراهم می‌کنند اما این کار را با فاصله بیشتری از سوژه انجام خواهند داد. هر چه از سوژه دورتر باشید دستتان در جایگیری، نورپردازی و سایر موارد بازتر خواهد بود. همچنین اگر قصد داشته باشید از حشره یا پروانه‌ای عکاسی کنید قاعدتاً نمی‌توانید بیش از حد به آن نزدیک شوید و در اینجا یک لنز بلندتر به کمکتان خواهد آمد.
9- سحرخیز شوید
با خودتان می‌گویید عکاسی چه ارتباطی به سحرخیزی دارد؟ اگر قصد دارید بیرون از خانه عکاسی کنید بهتر است صبح زود از خواب بیدار شده و از خانه بیرون بزنید نه‌تنها به خاطر زاویه مناسب نور خورشید بلکه به دلیل این‌که معمولاً در این زمان از روز باد کمتری می‌وزد و همان‌طور که گفتیم حرکت دوربین و سوژه می‌تواند در عکاسی ماکرو بیش از هر زمان دیگری مشکل‌ساز شود.
باد دشمن عکاس طبیعت است و نور ملایم صبحگاهی به همراه سرعت پایین شاتر معمولاً با حرکت سوژه‌های ظریفی مانند برگ درختان یا تار عنکبوت می‌تواند باعث تار شدن تصویر شود. گاهی برای ثابت نگه‌داشتن گل‌های با ساقه بلند از گیره‌های خاص عکاسی ماکرو استفاده می‌شود که می‌تواند سوژه را با حداقل حرکت سرجای خود نگه‌دارد. یک راه ارزان‌تر کوبیدن چند تکه‌چوب در زمین و بستن شاخه درخت به آن‌ها است.
10- پس‌زمینه ماکروی خود را ایجاد کنید
اهمیت کیفیت پس‌زمینه در تصاویر ماکرو آن‌قدر زیاد است که یک تصویر نامناسب پس‌زمینه می‌تواند عکس را به کلی خراب کرده و از جذابیت بیندازد. لنزهای ماکرو با فاصله کانونی بیشتر شما را قادر می‌کنند تا کنترل بیشتری بر روی پس‌زمینه تصویر داشته باشید اما گاهی نمی‌توانید فکری به حال رنگ‌های نامناسب و گاهی های‌لایت‌های خارج از فوکوس کنید.
چاره چیست؟ ساخت کلکسیونی از پس‌زمینه‌ها و استفاده از آن‌ها در مواقع لازم. صفحه‌های رنگی، پرینت‌های ماتی از پس‌زمینه‌هایی مناسب که قبلا عکاسی کرده‌اید و حتی یک تکه پارچه می‌تواند به عنوان پس‌زمینه به کمک شما بیاید. همچنین اگر به فتوشاپ تسلط دارید می‌توانید با کمی وقت و حوصله پس‌زمینه تصویری را حذف کرده و آن را با عکس دیگری جایگزین کنید.
11- یک استودیوی عکس ماکروی خانگی ایجاد کنید
یکی از جذابیت‌های عکاسی ماکرو در خانه این است که به فضای زیادی احتیاج ندارید. می‌توانید یک میز کار را به استودیوی عکاسی تبدیل کنید. با استفاده از چراغ مطالعه، طلق‌های رنگی، رفلکتورهای دست‌ساز، چادرهای سفید و یا مقوای عریض و یک سه‌پایه می‌توانید استودیوی ماکروی خانگی خود را داشته باشید.
در بخش بعدی 77 ترفند عکاسی، به عکاسی از حیات وحش خواهیم پرداخت و 11 ترفند دیگر را برایتان ذکر خواهیم کرد.
