عکاس بودن به دوربین حرفه‌ای و لنز گران نیست؛ این را هر عکاسی می‌داند. چه بخواهید عکاسی پرتره خود را تقویت کنید، چه عکاسی از مناظر، چه عکاسی نورکم و چه تصاویر ماکرو علاوه بر لوازم مختلف به دانش عکاسی و ترفندهای ریز و درشتی نیاز دارید که سعی داریم در 7 قسمت در قالب 77 نکته برایتان بنویسیم. پس با دیجی کم 2000 همراه باشید.
در بخش هفتم و پایانی به عکاسی با فلش می‌پردازیم و نکاتی در مورد استفاده بهینه از فلش را شرح می‌دهیم.
1- استفاده از فلش در نور روز
فلش تنها برای عکاسی در شب و یا استودیوهای عکاسی نیست؛ فلش گاهی برای گرفتن عکس‌های پرتره در نور روز هم می‌تواند مفید باشد.
شاید هیچ‌گاه به استفاده از فلش در نور روز فکر نکرده باشید و تاکنون تصور می‌کردید ایستادن پشت به خورشید برای یک عکس پرتره کار احمقانه‌ای است! اما این‌بار به جای این‌که از سوژه بخواهید تا رو به خورشید بایستد و به علت نور خورشید به سختی چشمانش را باز نگه‌دارد از او بخواهید تا پشت به خورشید ایستاده و با تکنیک Fill Flash نور مورد نیاز را تأمین کنید.
دوربین می‌تواند به خوبی exposure مورد نیاز و متعادل را فراهم کرده فلش می‌تواند نور مورد نیاز چهره را تأمین کند. البته اگر نور محیط آن‌قدر زیاد باشد که نیاز به سرعت شاتری سریع‌تر از سرعت sync فلش‌تان دارید بهتر است از دیافراگم کوچک‌تر ، فیلتر ND و یا حالت high speed فلش استفاده کنید.
2- فلش‌های TTL را برای دست‌یابی به نور مورد نظر تنظیم کنید
نسل جدید فلش‌ها به سیستم TTL یا Through the Lens مجهز هستند که می‌تواند اطلاعات نور خوانده شده و نورسنجی شده توسط دوربین را خوانده و بر اساس آن میزان نور ساطع شده را تنظیم کنند. اگر می‌خواهید نور محیط را با نور فلش ترکیب کنید و یک تصویر طبیعی خلق کنید می‌توانید از قابلیت Exposure compensation روی دوربین و یا فلش استفاده کنید.
مقادیر منفی exposure compensation باعث ساطع شدن نور کمتری می‌شوند و بهتر است از 3/1 و یا 3/2 شروع کنید و پس از گرفتن یک عکس آزمایشی این مقدار را بیشتر یا کمتر کنید. به خاطر داشته باشید که پس از گرفتن عکس exposure را به حالت اولیه بازگردانید چرا که ممکن است در عکس‌های بعدی مجدداً مقادیری را روی مقادیر قبلی اعمال کنید.
3- در صورت نیاز Exposure فلش را قفل کنید
همان‌طور که استفاده از حالت خودکار exposure در نورسنجی معمولی می‌تواند گاهی باعث overexpose یا underexpose شدن (روشن و تاریک شدن بیش از حد) شود استفاده از exposure خودکار فلش نیز می‌تواند اثر مشابهی داشته باشد. اگر سوژه لباس تیره‌ای به تن داشته باشد احتمالاً دوربین در نورسنجی تصمیم می‌گیرد تا نور فلش بیشتری انتخاب کند و این باعث از دست رفتن جزئیات چهره خواهد شد.
همچنین اگر پس‌زمینه‌ای روشن داشته باشید نور فلش به صورت خودکار کمتر شده و باعث می‌شود سوژه و یا سوژه‌ها تاریک ثبت شوند. برای جلوگیری از این عارضه می‌توانید علاوه بر تنظیمات exposure compensation ابتدا نورسنجی را بر روی سوژه‌ای مناسب انجام داده و سپس با دکمه flash exposure lock نوردهی فلش را روی همان مقدار ثابت قفل کنید.
4- از پخش‌کننده نور (دیفیوزر) فلش استفاده کنید
نور متصاعد شده از فلش معمولاً تند و بیش از حد روشن بوده و یکنواخت نیست. برای رفع این مشکل از وسایلی جانبی به نام دیفیوزر یا پخش‌کننده نور فلش استفاده می‌کنند. از انواع دیفیوزرها می‌توان به مدل‌های پلاستیک سخت Sto-Fen یا مدل‌های بزرگ تاشوی Gary Fong Lightsphere اشاره کرد.
البته اگر از فلش‌های جداگانه استفاده نمی‌کنید و به فلش خود دوربین تکیه می‌کنید دیفیوزرهای زیادی برای انتخاب وجود ندارد و بهتر است خودتان با استفاده از لوازمی مانند پلاستیک‌های نیمه‌شفاف نور را پخش کنید.
5- از تکنیک فلش بازتابی (Bounce Flash) استفاده کنید
برای ایجاد تعادل و حذف سایه‌های تند و غیرضروری از تکنیک فلش بازتابی یا انعکاسی استفاده می‌شود. همان‌طور که از نام این تکنیک مشخص است به جای این‌که فلش مستقیماً به سوژه تابیده شود نور آن به سطح دیگری مانند دیوار، سقف یا یک بازتاب‌دهنده تابیده شده و سپس به سوژه خواهد رسید.
بسیاری از فلش‌ها را می‌توانید با زاویه دلخواه بتابانید اما دقت داشته باشید که رنگ سطح بازتاب دهنده نیز بسیار مهم است و ممکن است به کلی وایت بالانس تصویر شما را تغییر دهد. استفاده از این تکنیک همچنین احتمال قرمز شدن چشم را کاهش می‌دهد هرچند که حذف قرمزی چشم در فتوشاپ بسیار ساده است.
6- فلش را از دوربین جدا کنید
لازم نیست که همیشه در عکس‌ها نور فلش از جلو تابیده شود. برای خلاقیت بیشتر می‌توانید فلش را از دوربین جدا کنید و اصطلاحاً به صورت off-camera از آن استفاده کنید. البته در این صورت باید یک فلش جداگانه داشته باشید و راهی هم برای فعال کردن فلش. راحت‌ترین راه استفاده از یک کابل فلش است که البته طول زیادی ندارد؛ راه دیگر هم استفاده از یک ریموت بی‌سیم است.
به این ترتیب می‌توانید نور را از زوایای مختلف به سوژه تابانده و با ایجاد سایه‌های دلخواه روی چهره پرتره‌های جالبی خلق کنید.
7- از ژل‌ها رنگی فلش استفاده کنید
نور سفید فلش همیشه هم مطلوب نیست و گاهی در غروب آفتاب و یا حضور نورهای رنگی دیگر استفاده از فلش سرد عادی می‌تواند به کلی تصویر را تغییر دهد. برای حل این مشکل استفاده از ژل‌های رنگی برای سر فلش توصیه می‌شود. یک ژل نارنجی می‌تواند رنگ نور فلش را گرم کرده و تن رنگ طبیعی سوژه‌ها را حفظ کند.
اگر امکان تهیه این ژل‌ها را ندارید نگران نباشید. به لطف فرمت خام تصاویر RAW و همچنین فتوشاپ می‌توانید به راحت وایت بالانس تصاویر را طوری تغییر دهید که گویا از یک فلش رنگی استفاده شده است. تغییر وایت بالانس در تصاویر عادی JPEG هم امکان‌پذیر است اما می‌تواند باعث ایجاد عارضه‌هایی غیرعادی شود برای همین توصیه می‌کنیم اگر قصد ویرایش تصاویر را دارید حتماً از فرمت RAW استفاده کنید.
8- از همگام‌سازی آهسته فلش (Slow-Sync Flash) بهره ببرید
بیشتر دوربین‌ها طوری برنامه‌ریزی شده‌اند که در محیط کم‌نور سوژه را با نوری مناسب ثبت کنند که البته باعث می‌شود گاهی پس‌زمینه بیش از حد تاریک شود. حالت Slow-Sync Flash یا همگام‌سازی آهسته فلش می‌تواند با ترکیب سرعت پایین شاتر با فلش این مشکل را برطرف می‌کند.
برخی دوربین‌ها مانند سری Canon EOS در حالت Aperture Priority (اولویت دیافراگم) و برخی دیگر هم در حالت Night Portrait این قابلیت را فعال می‌کنند.
9- از سرعت حداکثر همگام‌سازی فلش مطلع شوید
برای عکاسی با یک فلش جداگانه باید از حداکثر سرعت همگام‌سازی یا همان سینک مطلع باشید. حداکثر سرعت همگام‌سازی همان سریع‌ترین سرعت شاتری است که می‌توانید با آن به عکاسی معمولی با فلش بپردازید و معمولاً مقداری برابر با 200/1 یا 250/1 ثانیه دارد.
در اینجا عامل محدود کننده این است که سنسور دوربین چقدر سریع می‌تواند باز و بسته شود و نه این‌که سرعت ساطع کردن نور فلش چقدر است؛ همان‌طور که می‌دانید فلش‌ها در کسری از ثانیه خاموش و روشن می‌شوند. بعضی فلش‌های جداگانه حالتی با نام high speed flash sync ( حالت Auto FP روی دوربین‌های نیکون) دارند که شما را قادر می‌سازد تا از سرعت‌های بیشتری نسبت به حداکثر سرعت همگام‌سازی استفاده کنید.
این حالت برای عکاسی پرتره در محیط‌های روشن مناسب است و به شما اجازه می‌دهد تا دیافراگم‌های بازتر را برای تار کردن پس‌زمینه انتخاب کنید بدون این‌که نگران سرعت شاتر سریع باشید. شاید بزرگ‌ترین عیب حالت high speed flash کاهش برد نور باشد و برای جبران باید بیش از حد معمول به سوژه نزدیک شوید.
10 – تکنیک پرده دوم فلش
همگام‌سازی آهسته فلش یک روش خلاقانه برای عکس‌برداری از سوژه‌های متحرک نیز محسوب می‌شود. سرت پایین شاتر اجسام متحرک را به صورت تار ثبت کرده و نور ناگهانی فلش نیز یک فریم خاص را ثبت می‌کند. به این ترتیب ترکیب وضوح و تاری یک احساس حرکت خاص را در بیننده القا می‌کند.
فلش به صورت معمول در ابتدای نورگیری فعال می‌شود که آن را پرده اول همگام‌سازی یا سینک اول فلش می‌نامند. اگر سوژه متحرک باشد پرده اول سوژه را در ابتدای مسیر ثبت کرده و سپس حرکت تار سوژه در جلوی آن ثبت خواهد شد که اصلاً دل‌چسب نیست. اما اگر فلش را در حالت پرده دوم قرار دهید در پایان نورگیری فلش نور را ساطع می‌کند و با ثبت حالت تار در پشت سوژه تأثیر مطلوب نمایان خواهد شد.
11- پس‌زمینه را underexpose کنید
یک راه مؤثر برای خلق یک پرتره جذاب در نور روز روشن کردن چهره اما تاریک کردن و underexpose کردن پس‌زمینه است. تکنیک این کار بستگی به نوع دوربین DSLRـی دارد که از آن استفاده می‌کنید و بهتر است برای اطلاع از این روش به راهنمای دوربین خود مراجعه کنید.
به طور مثال در دوربین‌های Canon می‌توانید exposure مربوط به فلش و نور محیط را به صورت جداگانه تنظیم کنید؛ به این ترتیب کافیست از exposure compensation برای نور محیط استفاده کرده و آن را حدود 2 تا 3 درجه کاهش دهید. به این ترتیب نور فلش ثابت مانده اما پس‌زمینه تاریک‌تر ثبت خواهد شد.
در دوربین‌های نیکون داستان متفاوت است و Exposure فلش و محیط همزمان تغییر می‌کنند. به این ترتیب باید علاوه بر کار گفته شده exposure compensation فلش را نیز به همان اندازه افزایش دهید.
این بود 77 ترفند عکاسی که امیدواریم از آن‌ها استفاده لازم را برده باشید.
